Mubihi ki Clemence Tashaya
Yo nali mutamiwa mwa sioli sa Robben bo mutompehi Henson Tabo ba lilimo ze mashumi a supile (70) seba tamilwe hañata ñata kiba sipokola sa Namibia ba kalulo ye bona za batu baba bata kupuma sikiliti ki baba yo ba buzakanga nikuba nyandisa niku ba akaleza kuli bamizize likunutu za batamiwa ba muzeko wa Kapilivi.
Bo Tabo, bane bali mwa tolongo ya sioli sa Robben nako ya kulwanela tukuluho ya naha Namibia ba akalezwa kuli neba bapatile yo muñwi wa mpi ya masole ba Kapilivi bao neba kwenuhezi muuso kwa hae ya bona kala 2 Muimunene 1999. Mapokola neba izo bashimba kwa hae ya bona kwa Masida kuli babulele kuli baana baba bizwa bo Mametelo bakai.
Koranta ya Liito la Kapilivi cwale cwale fa, neba potezi bo Tabo batamiwa ba sioli sa Robben mi baizo fumana kuli banna bahulu seba pila mwa sabo bakeñisa mapokola babanze babapotoloha nako kaufela inge bayo babuzaka lipuzo. Babihi ba makande ba Liito la Kapilivi nebaile kwa munzi wa bona neba sikayo ba fumana mi neba ipatile kakuhupula kuli ki limembala za mapokola.
Sicaba sesi pila mwa Masida Wiko wa sikiliti sa Kapilivi haba sa sepa bazamai baba sazibi hande ni limbayambaya ze potela munzi wa bona bakeñisa ku sabo tuna yese bali kuyona kasa mulaho ma ofisa ba sipokola baba tama hañata ni kuyo ba buzaka litaba ze ama kupuma sikiliti sa Kapilivi.
Babañata kwa hae ya bona ba taluselize mutende wo kuli limembala za sipokola ba ne ba potezi munzi wa Masida ni kuyo buzaka bo Tabo lipuzo ili bao bana babona batalimani ni muzeko wa kubata kupuma sikiliti sa Kapilivi.
Bo ofisa warrant Evans Simasiku ni babañwi bababeli ba basazibahali mabizo ili limembala za sipokola sa Namibia neba sebelisize simbayambaya sa mufuta wa Isuzu LVD sesi kwaluhile haneba yo tama bo Tabo babana ni butata bwa mazebe (mazebe abona ha a utwi) mi haba buleli, ne bapilile nako yetelele mwa tolongo ya sioli sa Robben ni lindwalume zeñwi ze swana sina bo Nelson Mandela ni Bo Toivo ya Toivo ni kuyo babuzaka koneba patile bakwenuheli ba muuso ba libizo la bo Mametelo.
Kala 30 Sikulu ona silimo se sa 2010 neli lizazi la pili mapokola hane ba ile kwa munzi wa Masida kakusasana. Balubasi batalusa kuli bo muuna muhulu bo Tabo neba bonahezi kusa ikutwa hande mi neba tilo tamiwa hape la sabata Sikulu hane ina ni mazazi a mashumi a malalu ni lililiñwi (31) kakusasana nako ya 04hrs ni ku kwaeza simbambaya sa bona libima ze mwahala 15 kuisa kuze 20 kuzwa fa hae ya bona kukena mushitu ko nebayo babuzakela lipuzo.
Mwa muzeko wa baba nyazwa kakubata kupuma sikiliti sa Kapilivi wone ubile teni mwa kweli ya Lyatamani silimo se, Mubusisi Elton Hoff na talusize kuli bupaki bobuñwi bonebufilwe kibaba nyazwa ne isi bwa niti kono neli kusaba feela kakuli nebanze ba natiwa ni kunyandiswa ki limembala za sipokola kaku bafapeleza kuli ba lumele mi ba busisi nebangile bupaki bwa baba nyazwa mi kutaluswa kuli ba busisi bapalezwi kubatisisa mabulatwi a kuli baba zekiswa neba nyandisizwe ni kupalelwa liswanelo za bona kuamana niba yemeli ba mulao.
Bo Tabo baba bulezi kwa mutende wa liito la Kapilivi kakutolokelwa ki membala wa lubasi baize kuli mapokola nebanze baba hapeleza kulumela bupaki bone baba buza ni kunyatela kubonisa kuli baitumelezi za taba ya kubata kupuma sikiliti.
Mwa bupaki bonebuñozwi simubuso ni maikuto a silimo sa 2006, ba katengo kakabona za liswanelo za buntu kona kaka zibahala ka National Society for Human Rights (NSHR) kakalimezi ahulu ba atuli kakutiya mwa Namibia kuama ni likezo za kunyandisa batu.
Kuya ka piho ya NSHR ya silimo ni silimo i supeza kuli baba kulubelwa kubata kupuma sikiliti sa Kapilivi ki bana ba mushobo wa mafwe, mi buñata bwa ma ofisa ba sipokola babanyazwa ahulu ba bali ki bana ba mushobo wa masubia. Mwana mufwe yana nyemile ahulu utaluselize Liito la Kapilivi kuli ma ofisa ba sipokola baba sina ketululo ya mushobo kiba ba swanela musebezi wa kubatisisa bakeñi sa lipolitiki ni mushobo”.
Kuya ka piho ye nca ya taba ye, ba Liito la Kapilivi baitutile kuli yo nali mutamiwa mwa sioli sa Robben nangilwe hape kumu isa kwa Oshakati kala 18 Muimunene 2010 ni kuyo mubuzaka mi na kutiselizwe kwa hae kala 28 Muimunene 2010 kasamulaho wa kuyomubuzaka.
Nihakuli cwalo, likwambuyu wa likolo la safety and security mutompehi Nangolo Mbumba utalusize kuli ha zibi za taba yeo mi u elelize mutende wo kuikopanya ni councelor wa silalanda sa sibbinda mutompehi Felix Mukupi.
“Hani zibi za taba yeo na, hani sika bulelelwa moitahezi ni haiba sifateho sa ndwalume yo hani sizibi, lubata misebezi kaufela ya ba eteleli bali politiki mwa sikiliti sa Kapilivi ni kuli batalime ku yona taba yeo kapilipili, lubata ku uta moitezi. zenze li ezahala ku ndwalume yo ni mabaka a tisa kuli bakuno munga inge bayo mubuzaka. Halulati kuinela makande a kale mwa naha ya luna, mulwaneli wa tukuluho yo ki yo mutuna mi ki ndwalume,” Likwambuyu a fala.“Ni ikutwa maswabi hani utwa zeo kakuli bao kona lindwalume za luna baba tisize tukuluho ya yona naha ye halu bulela fa. Kona kuli fa nika biza babacilaukile kuza lipolitiki mane cwalo ni baba ñwi kukena kuyona taba yeo mi lukaibatisisa ni ku i feza cwale cwale fa” Likwambuyu a kenisa.
Loading …