Mubihi ki Risco Lumamezi
Mueteleli swalelele wa kopano ya Caprivi African National Union, Mutompehi Baxter Makando Kulobone ufa pizo kwa bayahi ba Sikiliti sa Zambezi yeo sapili neibizwa Kapilivi kuli batamahane mwa kufumana tatululo ya kopano ya bona ya Lipolitiki.
Hana buziwa ki Koranta ya Liito la Kapilivi Mutompehi Kulobone, ili yena Mubakweli ku Mueteleli wa Kopano na filwe kuetelela Kopano mi hape ili yena Mueteleli mwanako nyana kasamulaho wa Mueteleli wa Kopano Mutompehi Alex Kamwi hana kutezi mwa mulaho kamabaka a kukutisezwa fa musebezi wa hae sina ka Mubakweli ku Mueteleli wa Katengo ka Namibia National Liberation Veterans Association (NNLVA) .
Mutompehi Kamwi yana lilimanisizwe kuzwa silimo sa 2012 foo hana bile Mueteleli wa CANU, na lilimanisizwe kaku lubaluba kalulo ya mulao wa bulishumi ni a lobapeli yona article 18 ya Katengo.
Na kutiselizwe fa musebezi sina ka Mubakweli ku Mueteleli wa Kamaiso ya Katengo ka NNLVA mwa Kweli ya Sope hane ina ni lizazi lililiňwi, 2015.
Yo nali Mueteleli wa CANU yena Kamwi, na nitifalize kuli hasana kuba Mueteleli wa Kopano ya CANU ni kamuta kabaka la musebezi wa hae kono a sepisa kuba membala yapila wa CANU.
“Neku atuzwi mwa mukopano wa Katengo kaka bona za likute kuli kamabaka a butokwa ahulu hanina ku belekela CANU sina ka Mueteleli mi mwanako yeswana inge nili Mueteleli wa Katengo ka Namibia National Liberation Veteran Association ni hanika siyala inge nili Membala yapila wa Kopano ya CANU”. Kwa bulela Mutompehi Kamwi
Zeo ni halili cwalo, Mutompehi Kulobone na talusize kuli ukaba Mueteleli wa Kopano mwanako ya cwale, mukopano omutuna haukaba teni wa kuketa mueteleli wa Kopano.
“ Lubatu babalata kozo, luka beleka niba lipisinisi, Muuso oliteni, bayahi, sicaba mane cwalo ni kaufela baba bilaela nitaba ye, kakuli libata kubona kacacani ka taba ye kuli luwela kai? ” kwa buza Mutompehi Kulobone
A talusa hape kuli batu bana ni hakanyeho kuli, batu ba Kapilivi ba wela kwa Barotseland, Botswana kapa bangiwa kuba kwa kalulo ya sikiliti sa bulishumi ni totulalu (13) ya Naha South Africa.
Kuya ka yena, babata kuikemela mi baba tabela buiketelo bwa sicaba kapa balata cwalo kapa cwaňi ili kufita fa tatululo ya sipolitiki yeliteni mwa nako ye.
“ Kuzwa kweli ya Lungu haina ni lizazi lili liňwi 2015 lubata kutateka ku ungekanga mikopano ni sicaba ili kuba zibisa kuli halusika tela kulotisa mali kono lueza lika ka mukwa wa kozo”
Mueteleli wa CANU na itumba kuli Kopano ya hae ifilwe tukelo kiba Sipokola mi mane ni mutomopuso wa Namibia olumelela sicaba kukona kuikopanya. “Haiba CANU nei kopani ni SWAPO kuswana ni Muuna ha nyezi Musali, haba kauhana, baikabela kaufela zebana ni zona , kacwalo luna mwa nako ya cwale hakuna miselo yelu ikola kuzeo, kona hane lulelile kuzusa Kopano yaluna ya CANU ili kuli batu balulumelele kuli lube kalulo ya Mubuso niluna”
A zwelapili kutalusa kuli CANU ikazwelapili ku ikopanya ni sicaba kaza taba ye “ haluna ku lumelela Kapilivi kubizwa mwana wa mutose wa Namibia ni kamuta. Luka ikopanya ni manaha akwa buse bwa mawate kukona ku lutusa”
Niha kuli cwalo, mwa liňolo lene linyatezwi ki Mulauli wa Sipokola sa Namibia, Sebastian Ndeitunga uba file tukelo yaku ungeka mikopano ya Sicaba mi aba eleza kukupanga kwa baeteleli ba sizo mwa nako yeba bata kupotela Likhuta.
“Mumamele kuli Ofesi yaka haikoni ku mifa tukelo yaku ungeka mukopano ni baeteleli ba sizo sina momukupezi. Mukupiwa kukupanga sibaka hamuikopanya ni Likhuta za sizo. Kwa baeteleli ba sizo babaliteni mwa sikiliti seo”. Kwa talusa Mulauli wa Sipokola
Isali liňolo leliswana la kweli ya Njimwana hane ina ni mazazi a mane, 2014 hape neli file tukelo kwa CANU ku talusezanga ofesi ya sipokola mazazi a malalu pili mukopano usika ungekiwa. “Ni milemusa hape kuli sikwata samina silukelakulatelelanga litukelo zemwa tasi a mulao wa kukopanya sicaba kappa ku ungeka mukopano sina moifezwi mwa kalulo ya AG 23 ya silimo sa 1989 kaku mamelisa ka mazazi a malalu pili mukopano kapa liponiso lisika ezwa kale zi swanezi kulemuswa kwa ofesi ya Mulauli wa Siteshini sa Mapokola se sili bukaufi ni koo liponiso kappa mukopano ukabela teni.
Aba taluseza hape kusa fiteleza tukelo yabona ya kufiwa sibaka sa kueza cwalo mokukonahala kaufela “Ofesi ye cwale seita nyakisisa piho yeo mi haku konahala kukafiwa muinelo(nyinyifazo) kulatelela zeka swanela kumamelwa fa mukopano kapa liponiso, zeo lika zamaelela ni tato ya buiketo bwa sicaba.”
Mutompehi Ndeitunga cwale aba mamelisa kuli “Kacwalo nitabela kumi lemusa kuli mikopano kamukana muswanezi kuiezanga mwatasi a milao ya Naha Namibia, kungelela cwalo ni milao ya katengo ka Tolopo”
Mutompehi Kulobone ki mwana wa ndwalume wa Kapilivi Judea Lyabboloma Tubakwasa, yona tamilwe kiba sipokola sa South Africa mwa silimo sa 1968 kwa hae ya hae kwa Masida foo hanali mwa puteho ya linzwi la mulimu mwa nako ya ndwa ya tukuluho ya yeo sapili neibizwa South West Africa Namibia. Bondatahe neba isizwe kwa Pretoria mi kasa mulaho bayo bulaiwa, yomuňwi kwa bafumahali ba hae ato shimbiwa kuli ayo bona situpu sa Mutompehi Lyabboloma. Mutompehi Kulobone niyena a taluseza Koranta ye kuli usweli kukupa tuso kwa muuso wa Namibia kuli umutuse kutisa masapo abo ndatahe mwa naha kono hakuna kalabo.
Mueteleli wa CANU yo, neli yomuňwi wa sisole sa South West Africa Territorial Force ,(SWATF) ato kena mwa Sisole sa Namibia mwa silimo sa 1990 mi kasamulaho azwa ka yena muňi.
Na sebelize hape sinaka mulwaneli wa liswanelo za buntu; mwanako ya cwale sa ipeleka sina ka mulimi.